Geschiedenis

De Rusthof werd in 1841 door Elisabeth Groen van Prinsterer – van der Hoop gesticht.
Elisabeth, of Betsy zoals zij werd genoemd, leefde van 6.2.1807 tot 14.3.1879.

Zij was de echtgenote van Guillaume Groen van Prinsterer, politicus, jurist en historicus.

Zij maakten beiden deel uit van het Réveil, een protestantse beweging in die tijd, die een positief christelijke getuigenis niet alleen in de kerk maar ook op sociaal en politiek gebied vorm wilde geven.
De oprichting van Rusthof werd dan ook door hen beiden gedragen en vooral met het geld van de familie Groen van Prinsterer gefinancierd.
De grote motor was echter Betsy.
Daar het huwelijk van het echtpaar Groen van Prinsterer kinderloos bleef kon Betsy veel energie steken in de verbetering van het lot van minderbedeelden vaak samen met vriendinnen uit de kring van het Réveil.
Met Caroline de Clerq-Boissevain richtte Betsy in 1831 o.a. een naaischool op, niet alleen om arme meisjes een vaardigheid te leren waarmee zij later in hun onderhoud konden voorzien, maar “allereerst en bovenal om hen bekend te maken met de godsdienst”.
In 1841 verwierf het echtpaar Groen aan het Nachtegaallaantje, thans Parkstraat, een "tuin genaamd ‘Lusthof" beplant met fijne vruchtbomen en twee daarop staande huizen” ten behoeve van de oprichting van een hofje “Rusthof" voor oudere alleenstaande en armlastige vrouwen.

In 1842 werden er de eerste 8 huisjes neergezet.
Volgens het reglement - en zo staat het ook nog steeds in de huidige statuten - waren de woningen bestemd “ in beginsel voor vrouwen boven de 55 jaar, die de Protestants christelijke geloofsovertuiging hebben en die met onderlinge hulpvaardigheid, geroepen zijn ‘elkander te dienen in liefde’, vermijdende alles wat anderen tot moeite of last zou kunnen zijn”.
In feite waren het vooral weduwen en dienstboden, die na hun “pensionering” geen inkomsten en onderkomen meer hadden, die op de Rusthof onderdak vonden.
In 1846 werd de naaischool verplaatst naar het al bestaande huis (nu nr. 43) in de tuin van Rusthof.
De Vereniging (thans Stichting) Rusthof had toen 2 doelstellingen: het geven van kosteloos onderricht in vrouwelijke handwerken en het in gebruik geven van woningen, kosteloos of tegen geringe huur.
In 1849 werd de Rusthof verder uitgebreid met een tweede blok woningen(nu nrs 47 t/m 53).
In 1870 was Betsy betrokken bij de oprichting van een Diaconesseninrichting o.l.v. Mejuffrouw S.K. de Bronovo. De Diaconesseninrichting was bestemd voor het opleiden van “weduwen en ongehuwde vrouwen tot het verplegen van zieken uit verschillende standen”. De inrichting groeide later uit tot het huidige Bronovo Ziekenhuis.
Het echtpaar Groen stelde voor de Diaconesseninrichting enige huizen aan de Kazernestraat ter beschikking die al gauw onvoldoende bleken en zo werden ook huisjes van de Rusthof met de Diaconesseninrichting aan de Kazernestraat verbonden.
Het tekort aan woonruimte op Rusthof werd opgevuld met de bouw van 8 nieuwe woningen (nrs 55 t/m 61).
In 1930 werd de naaischool gesloten, omdat door de verbeterde onderwijsmogelijkheden het leerlingenaantal was terug gelopen.
Het pand werd lange tijd verhuurd aan een derde en is tenslotte in 1984 weer door Rusthof zelf in gebruik genomen, waardoor het Rusthof-complex de thans herkenbare vorm kreeg.
In 1986 en 1987 vond onder leiding van architect Ton Deurloo een totale renovatie van Rusthof plaats, waarbij de infrastructuur en de huisjes zijn hersteld en aangepast aan de eisen van onze tijd.
Sindsdien is het Hofje voor velen weer een aantrekkelijke plek om te wonen of om tijdens een bezoekje op adem te komen, een mooie en groene oase in de binnenstad van Den Haag.




Bronnen:

- Dieteren Fia, Hoop,Elisabeth van der, in: digitaal Vrouwenlexicon van Nederland.
Instituut voor Nederlandse Geschiedenis
- ‘De Rusthof, de restauratie van Parkstraat 41-61”, VOM-reeks 1987 nummer 4, uitgegeven door de Gemeente ’s Gravenhage.
- De Verborgen Stad, drs. Botine Koopmans
Uitgeverij De Nieuwe Haagsche, ISBN 90-77032-54-1
VOM-reeks 2005 nummer 2
Gemeente Den Haag, Dienst Stedelijke Ontwikkeling

- Archief Rusthof
-C.E.G.ten Houte de Lange, Repertorium familiewapens van bekende Nederlandse geslachten,
's Gravenhage/Rotterdam
ISBN 90 - 800382-9-6